چاپ صفحه

پاسخ ضعیف حجت الاسلام روحانی به نقض برجام

به گزارش پایگاه عدالت خواهاندو مجلس نمایندگان و سنای آمریکا چندی قبل، قانون تمدید تحریم‌های ده ساله ایران معروف به «ایسا» (ISA) را با اکثریت قاطع تصویب کردند. مقامات کشورتصویب این قانون را نقض تواقفنامه برجام می‌دانند و مقامات آمریکایی وانمود می‌کنند که تصویب این قانون نقض توافقنامه برجام نیست. ادعای ایران مستند به متن صریح توافقنامه برجام بند 8 مقدمه، بند 26 متن اصلی و... است که لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی آن‌را تا هشت مورد می‌داند. برخلاف نظر ایران که مستند به متن صریح توافقنامه برجام است؛ ظاهراً طرف آمریکایی از برداشت‌ها و تصورات ذهنی‌اش از توافقنامه برجام سخن گفته و معتقد و مدعی است که برجام مانع تصویب قانون در آمریکا نیست؛ بلکه با پذیرش آن رئیس جمهور می‌تواند در ذیل تعهد در برجام، بخشهایی از قانون مصوب را که ناقض برجام است تعلیق کند.

توافقنامه برجام تعهداتی را برای دو طرف حاضر در توافقنامه ایجاد کرده است که نقض آن تعهدات با پیامدهایی که برای هر یک دارد به‌معنای تضییع حقوق طرف دیگر است. از آن‌جایی که مطابق متن توافقنامه، نقض آن از یک طرف، برای طرف دیگر حق جدیدی ایجاد و نیز نفس نقض، حقوق مهمی را سلب می‌کند، جمهوری اسلامی باید پاسخ سنجیده و قاطعی به آن می‌داد. بنابراین رئیس جمهورطی نامه به دوتن ازمقامات اصلی مذاکره‌کننده هسته‌ای خواستار مقابله عملی در برابر رفتارغیرقانونی آمریکائی‌هادرخصوص مباحث هسته‌ای شدند.
در نامه رئیس‌جمهور به آقای دکتر صالحی آمده است: به سازمان انرژی اتمی ایران دستور داده می‌شود در توسعه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشور در چارچوب تعهدات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، مأموریت‌های زیر را اجرا نماید:
1.     برنامه‌ریزی برای طراحی و ساخت پیشران هسته‌ای جهت بهره‌گیری در حوزه حمل‌ونقل دریایی، با همکاری مراکز علمی و تحقیقاتی.
2.     مطالعه و طراحی «تولید سوخت» مصرفی پیشران هسته‌ای، با همکاری مراکز علمی و تحقیقاتی.

بازتاب پاسخ

خبرگزاری «ریانووستی» به نقل از یک مقام روس، دستور رئیس‌جمهور ایران در مورد توسعه برنامه هسته‌ای را ناقض برجام ندانسته است.
خبرگزاری انگلیسی «رویترز» در تحلیلی نوشت: این سخنان رییس جمهور ایران واکنش به آنچه بود که او تخلف آمریکا در یک توافق اتمی جهانی نام نهاد. به نوشته رویترز، این دستور رییس جمهور ایران اولین واکنش قاطع به تصمیم کنگره آمریکا در ماه گذشته برای تمدید اعمال تحریم‌ها بر ایران بود.
دیلی میل: روحانی در نامه‌هایی که در تلویزیون ایران قرائت شد، از اقدام آمریکا در نقض توافق هسته‌ای سال گذشته، به‌شدت انتقاد کرد و به سازمان انرژی اتمی این کشور، دستور برنامه‌ریزی و ساخت کشتی‌هایی با سوخت هسته‌ای و راکتورهای [اتمی ] حمل و نقل دریایی را صادر کرد.
«ایندیپندنت نوشت: «حسن روحانی»، رئیس‌جمهور ایران، دستور ساخت ناوهای هسته‌ای را صادر کرد.

پیشران اتمی برای شناورها چیست؟
بیش از 90 درصد تجارت ایران از طریق دریا صورت می‌گیرد و تقریباً همه نفت کشور توسط ناوگان کشتی‌های نفتکش منتقل می‌شود. کشتی‌های باری و نفتکش ایرانی سالانه مسافت‌های بسیاری را به 5 قاره دنیا می‌پیمایند. برای مثال، مسافت بندرعباس به‌عنوان مهم‌ترین بندر تجاری ایران تا بندر مهم شانگهای در چین حدود 11000 کیلومتر است. هم‌چنین برای رسیدن نفتکش‌های ایران از پایانه نفتی خارک به این بندر مهم جهان، حدود 780 کیلومتر مسیر طولانی‌تر هم می‌شود.
امروزه تقریباً همه کشتی‌های باربری و نفتکش دنیا از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند. کشتی‌های نفتکش به‌طور معمول بین 15 تا 25 سال و کشتی‌های باربری نیز دست‌کم 20 سال عمر می‌کنند. هر چند سوخت‌های فسیلی برای کشتی‌ها به‌دلیل این‌که از ساده‌ترین مشتقات نفت خام هستند بسیار ارزان تمام می‌شوند اما استفاده از این نوع سوخت‌های فسیلی باعث تولید میزان بسیار زیادی سولفور در سال می‌شود. هر کشتی باربری بزرگ در سال 5 هزار تن سولفور تولید می‌کند که معادل میزان ایجادشده از این ماده توسط 50 میلیون دستگاه خودرو است.
بررسی‌های نشان می‌دهد در دنیا کشتی غیرنظامی غول پیکیری وجود دارند که از پیشرانه اتمی بجای فسیلی استفاده می‌کنند، میزان انرژی آزاد شده از هر کیلوگرم سوخت هسته‌ای با اورانیوم 3درصد غنی شده، تقریباً 260 برابر همین مقدار سوخت فسیلی است.
در سال‌های اخیر خبرهای متعددی از گرایش مجدد برخی کشورها نظیر آمریکا، روسیه و چین به‌سوی پیشرانه‌های هسته‌ای برای شناورهای تجاری منتشر شده است. پیشرفت فناوری تجاری هسته‌ای که منجر به کاهش هزینه‌های تولید، افزایش ایمنی، کاهش نیاز به سوختگیری مجدد که خود دردسرهای فراوانی به همراه دارد ازجمله عواملی است که بار دیگر مزیت‌های این نوع پیشرانه‌ها را برای کشتی‌های غیرنظامی پررنگ کرده است.
برای رسیدن به پیشرانه‌های اتمی، صنعت هسته‌ای کشور احتمالا ناگزیر به ارتقاء سطح غنی‌سازی هسته‌ای به میزان متوسط راکتورهای جدید دریایی یعنی 50 تا 60 درصد خواهد بود.

متأسفانه آنچه آقای روحانی ابلاغ کرد با مصوبه هیأت نظارت تطبیق نداشته است. مصوبه،صراحتا" تولید سوخت پیشران بوده و نه برنامه‌ریزی برای طراحی و ساخت و یا مطالعه و طراحی!