کبد بزرگترین پالایشگاه بدن و به طور طبیعی دارای مزاج گرم و تر است، سرد شدن کبد در اثر عوامل مختلف می تواند توانایی کبد برای تحلیل و متابولیزه کردن چربی ها را کم کند و یا موجب انباشتگی چربی در بافت کبد و پیدایش کبد چرب شود. تجمع چربی در کبد موجب تسریع در بروز التهاب و در موارد پیشرفته موجب سیروز کبدی می شود. می توان گفت که 30 درصد افراد جامعه ایرانی مبتلا به کبد چرب غیر الکلی هستند.
نقش تغذیه در کنار راه های درمانی، بسیار نقش پررنگی دارد که این مسئله هم در طب سنتی و هم در طب نوین بسیار حائز اهمیت است. دستورات تغذیه ای برای درمان کبد چرب بسیار گسترده تر از طب کلاسیک است.
در مکتب طب سنتی ایران برای پیشگیری از بیماری های کبدی و درمان آن دستورات غذایی اختصاصی بیان شده است. کبد چرب به دلیل بروز سوءمزاج سرد و تر رخ می دهد که دستورات ویژه ای برای آن بیان شده است.
عوامل ایجاد کننده کبد چرب
* در طب سنتی مصرف ترشی و خوراکی های سرد موجب سردی کبد و پس از آن چربی کبد می شود و کسانی که به طور مادرزادی دارای مزاج سرد هستند باید در مصرف این خوراکی ها احتیاط بیشتری داشته باشند.
مصرف سرکه، آبغوره، سایر ترشی های خانگی و خوراکی های سرد نظیر ماست، دوغ ترش، خیار، کدو و غیره همچنین نوشیدن مایعات سرد نیز به تدریج موجب سرد شدن کبد می شود. با سرد شدن کبد مقدار تولید صفرا کم و غلیظ تر می شود که به دنبال آن مقدار ترشح صفرا نیز کاهش پیدا می کند. این صفرای غلیظ به کندی در مجاری صفراوی حرکت می کند و به دنبال آن، انسداد نسبی در این مجاری رخ می دهد که در این مرحله در سونوگرافی کیسه صفرا ممکن است «لجن صفراوی» گزارش شود که خود مقدمه ایجاد سنگ های صفراوی است. انسداد در مسیر ریزش صفرا به روده از عواملی است که موجب هضم ناقص چربی ها می شود و در این مرحله هضم ناقص چربی ها سرانجام به کبد چرب منجر می شود. یبوست ناشی از این کاهش تولید و ترشح صفرا نیز در زمره ی عاملی است که در پیدایش کبد چرب دخیل است.
* نوشیدن آب سرد به صورت ناشتا، بعد از ورزش و استحمام نیز منجر به کبد چرب می شود. افراد در این حالات در صورت ضرورت اندک، اندک آب بنوشند و آب هم خیلی سرد نباشد.
* رعایت نکردن ترتیب خوردن غذاها نیز از مضرات کبد است و به آن آسیب می رساند.
* تشنگی به مدت طولانی، حرکات شدید بعد از غذا و حرکات شدید زمانی که معده خالی است هم به کبد آسیب می رساند.
* همچنین مصرف بیش از حد غذاهای غلیظ مانند کله پاچه، ماکارونی، لازانیا، پاستا، بامیه، فست فودها و برنج در بروز کبد چرب مؤثر است.
* مصرف بیش از حد شیرینی های مصنوعی و قنادی چرب و خیلی شیرین نیز در بروز کبد چرب مؤثر است.
مواد غذایی مفید برای کبد
* دارچین، کاسنی، فندق، ماش و نخود از خوراکی های سودمند برای کبد است. دارچین به باز شدن انسداد کبد کمک می کند.
* زعفران، مویز و انجیر هم برای تقویت کبد مفید است.
* کاسنی، هم در کبد گرم و هم در کبد سرد اثرگذار است ولی اگر افراط برودت وجود داشته باشد باید همراه با عسل مصرف شود.
منابع:
ایسنا- دکتر مجید انوشیروانی، متخصص طب سنتی
ایرنا - دکتر فاطمه نجات بخش، عضو هیات علمی دانشکده طب سنتی
تسنیم - دکتر فاطمه نجات بخش، دستیار تخصصی طب سنتی
روی مطالب دلخواه خودتان کلیک کنید