حتی اگر همهی تصمیمهای سیاسی لازم گرفته شود – و در عمل اینگونه نیست – کار نفس گیر تدوین روند فنی یک قرارداد بسیار پیچیده، باقی میماند: و آنگونه که میدانیم کار به جزئیات که میرسد، سخت میشود.
اما اینکه گفتگوها بین پنج به اضافهی یک و ایران در سطح سیاسی ادامه مییابد نشان میدهد کارها در مجرای خود قرار دارد. در ژانویه بعد از مدتها کلنجار یک «برنامهی اقدام مشترک» به تصویب رسید، در ۹ فوریه ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر روی «هفت اقدام مشخص» برای همکاری توافق کردند.
نکتهی حساس هفتم
اگر برنامه مشترکی که خود آمانو در ابتدای نوامبر – یعنی قبل از رسیدن به پیشرفت ژنو در اواخر نوامبر- در تهران با مقامهای ایران به آن رسیده بود کاملاً مبهم بود، اکنون آرام آرام کار مشخص و جدی میشود. مورد هفت در فهرست مشترک بیشترین توجهها را برانگیخته است. ایران تعهد داده روشنگری کند – و متخصصان آژانس دقیقاً توضیحات ایران را مورد بررسی قرار خواهند داد.
این نشریه با طرح ادعایی واهی در مورد فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران مدعی شده است :مسائل مربوط به گذشتهی برنامهی هسته ای ایران، بیانگر یک مانع بالقوه برای رسیدن به توافق کلی است: به ادعای سازمانهای اطلاعاتی آمریکا، تا حدود ده سال پیش، [در ایران] بر روی جنبههای نظامی [برنامه هستهای هم] کار میشد مشکل این است که اطمینان صد در صد در این مورد، که کشوری روزگاری کاری را انجام داده یا نداده، به سختی به دست میآید: تنها میتوان سعی کرد که بیشترین اطمینان به وجود بیاید پذیرش این امر به ارادهی سیاسی نیاز دارد – که مثلاً در عراق وجود نداشت.
سؤال پشت سؤال
اما مشکلات دیگر را نیز نمیتوان دست کم گرفت. دو موضوع برای همهی طرفها آشکار است: اینکه ایران یک برنامهی غنی سازی اورانیوم را حفظ خواهد کرد و اینکه این برنامه محدود خواهد بود ( یعنی محدود به غنی سازی اورانیوم در غلظت پایین). اما چه مدت برای رسیدن به مقرراتی در این باره احتیاج است؟ کار پژوهش به کجا میکشد؟ همهی اینها پرسشهایی است که به حاکمیت یک کشور باز میگردد.
یک مانع دیگر، ساخت رآکتور اراک خواهد بود: یک رآکتور آب سنگین، به ویژه «مناسب» برای تولید پلوتونیوم رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تازگی اشاره کرد ایران لزوماً این رآکتور را به شکل فعلی حفظ نخواهد کرد. تغییرات ساختمانی پرخرج است، همچنین یک تأسیسات تولید آب سنگین هم اکنون نیز وجود دارد.
این نشریه در پایان ضمن ابراز نارضایتی از ایجاد توافق بین ایران و کشورهای غربی بر سر برنامه صلح آمیز هسته ای خود می نویسد :ایران در مقابل از قفس تحریم بیرون خواهد آمد: و دقیقاً این نکته بدبینان را نگران میکند که لغو تحریمها را تنها هدف ایران میبینند. به باور آنها گفتگوهای اتمی نه تغییر راهبردی بلکه فقط تاکتیکی است، یک تلاش دیگر ایران برای به دست آوردن زمان.