"سوداي نماينده‌شدن براي برخي گران‌تر از پيش شده و حالا اعداد و ارقام سنگيني که برخي افراد براي رسيدن به صندلي‌هاي سبز بهارستان هزينه مي‌کنند، ٣٠٠، ٥٠٠ ميليون تا يک ميليارد تومان برآورد مي‌شود.
محمدرضا باهنر در گفت‌وگوي با «شرق» ميانگين هزينه موردنظر براي نماينده‌شدن در انتخابات پيش‌رو را رقمي حدود ٢٠٠ ميليون تومان برآورده کرده است.
جالب آنکه جواد جهانگيرزاده، چندي پيش در گفت‌وگو با «شرق» از هزينه‌هاي ٣٠٠ و ٤٠٠ ميليوني برخي کانديداهاي انتخاباتي خبر داد که ماه‌ها مانده به برگزاري انتخابات پرداخت کرده‌اند.
حسين دهدشتي، نماينده آبادان روايت متفاوت و البته عجيبي از هزينه‌هاي انتخاباتي در حوزه انتخابيه‌اش دارد؛ از کمپين «رأي پاک» که در آبادان به راه انداخت گرفته تا هزينه‌هاي ميلياردي برخي کانديداهاي هم‌ولايتي براي نماينده‌شدن. او به «شرق» گفته يکي از نامزدهاي انتخابات مجلس نهم، يک ميليارد تومان براي نماينده‌شدن هزينه کرد و در نهايت نماينده نشد. هزينه‌هاي انتخاباتي آن‌طور که اغلب نمايندگان مجلس مي‌گويند در حوزه‌هاي انتخابيه کوچک، بيشتر است و به همين خاطر گاهي ارقامي نجومي در اين مناطق براي نماينده‌شدن هزينه مي‌شود.
برآورد شما از هزينه‌هاي انتخاباتي چه نکاتي را در بر دارد؟
يکي از گله‌هاي مردم و يکي از دلايل اينکه مشارکت برخي نخبگان در انتخابات کم شده، اتفاقا همين نکته است که هزينه نماينده‌شدن خيلي زياد است و نخبگان از عدم رقابت شفاف گله دارند.
خب در موضوع انتخابات مجلس در دوره‌هاي مختلف بحث تخلف ديده شده و مواردي بوده که پيش‌بيني‌هايي نيز در همين مسير صورت گرفته است. گاهي اوقات برخي فرمانداران حاضرند به هر قيمتي مشارکت را افزايش دهند، حتي با چشم‌پوشي از برخي تخلفات...،
شايد اين روش‌ها در کوتاه‌مدت جواب دهد اما در بلندمدت بي‌اعتمادي ايجاد مي‌کند. در منطقه خودمان شاهد بسياري از تخلف‌ها بوديم و در بزنگاه انتخابات ستاد ضدتخلف ما بسيار قوي‌تر از ستاد انتخاباتي کار مي‌کرد.
يعني شما ستاد ضد تخلف داشتيد؟
بله، در هفته انتخابات ستاد ضد تخلف داشتيم، جالب اينکه خيلي از مردم همراهي کردند. در انتخابات مجلس هشتم نيز شعارم «رأي پاک» بود و کارهاي فرهنگي زيادي در اين زمينه انجام شد. آن دوره آن شعار در کشور بهترين شعار انتخاباتي شد.
آقاي جهانگيرزاده نيز چندي پيش خبر داد که برخي افراد هنوز انتخابات شروع نشده ٤٠٠ ميليون تومان هزينه کرده‌اند، نگراني شما از بروز برخي حاشيه‌ها در انتخابات آينده چيست؟
متأسفانه نگراني‌ها در اين زمينه فراوان است، در تخلف‌هايي نظير تأمين‌اجتماعي- دوره سعيد مرتضوي- گرفته تا فساد مناطق آزاد، به جابه‌جا‌شدن منابع مالي و غيرشفاف‌بودن برخي واگذاري‌ها منجر شده و به تبع آن آدم‌هايي به پول‌هاي نجومي رسيده‌اند و نگرانيم که اين پول‌ها سر از انتخابات دربياورد.
براي نمونه در زمان انتخابات رياست جمهوري، احمدي‌نژاد به يک‌باره کمک‌هايي به بهزيستي‌ها شد. اين کمک البته قانوني هم بود، اما خب زمان انتخابات بود و اين کمک معنا و مفهوم کاملا انتخاباتي داشت و با آن برخوردي هم صورت نگرفت. از اين موارد متعدد اتفاق افتاده است.
الان چطور، به شخصه چه دغدغه‌هاي انتخاباتي داريد؟
نگراني اين روزهايم درباره اين است که هزينه‌هاي بي حساب و کتابي در حال انجام است. شايد قانون هم اجازه دهد اما بالاخره اين، جاي بحث دارد و جابه‌جايي برخي مسائل مالي نگران‌کننده است. به نظرم اگر رسانه‌ها و مردم در اين قضايا متمرکز شوند، خروجي بهتر خواهد بود. بايد جديت بيشتري به خرج داده شود تا قبح اين مسئله براي مردم مشخص شود.
به‌هرحال گاهي از مردم به هنگام انتخابات سوءاستفاده‌هايي مي‌شود.
بله، خب در برخي مناطق مردم مشکل معيشتي دارند و به همين خاطر نمي‌شود انتظار داشت مردم نگاه ملي داشته باشند و همه زيروبم افراد را بشناسند. اما در اينجاست که نقش نهادهاي مسئول پررنگ مي‌شود و قوانين بازدارنده و نهادهاي نظارتي.
مجلس چه ايده‌اي براي برون‌رفت از اين وضعيت و جلوگيري از بروز هرگونه خطا در انتخابات آتي دارد؟
خب روي چند برنامه کار مي‌کنيم، در موضوع بحث شفافيت هزينه انتخابات طرحي در قوه قضائيه است، اگر بتوانيم و زمان اجازه بدهد بنا داريم طرحي در همين زمينه در مجلس تدوين کنيم.
با اين طرح مي‌خواهيد دقيقا چه کاري انجام دهيد و ايده‌تان چيست؟
بيشتر تمرکز ما در اين طرح بررسي اموال نمايندگان است؛ در دوره پيش از نماينده‌شدن و پس از اتمام کار نمايندگي. پيشنهاد اصلي اين است که اين ارقام مقايسه شده و اگر از سال اول و سال آخري که از مجلس خارج مي‌شود رقم غيرمتعارفي به چشم بخورد، گزارش‌ها و نظارت‌هاي لازم صورت گيرد.
بحث هزينه تبليغات چطور؟
يکي ديگر از موضوع‌هايي که در اين طرح مورد تأکيد بوده، نظارت بر روند هزينه‌هاي تبليغاتي است، معتقدم اين بخش در کشور ما – به ويژه در انتخابات مجلس- از نظارت کم‌رنگي بهره‌مند بوده و لازم است براي نظارت حداکثري بر هزينه‌هاي انتخاباتي اقدام شود.
در حوزه انتخابيه شما براي نماينده‌شدن چقدر بايد هزينه کرد؟
در برخي مناطق محروم متأسفانه ترفندهاي رأي‌گيري گوناگون است و متنوع. در همين اطراف ما منطقه محرومي بوده که با ٢٠هزار نفر جمعيت يک نامزد انتخاباتي يک ميلياردتومان هزينه کرده است. مگر درآمد من نماينده چقدر است که بخواهم براي رسيدن به اين کرسي يک ميليارد تومان هزينه کنم. جالب اينکه بدانيد اين فرد با اين ميزان هزينه هم نتوانست نماينده شود اما مسير، مسير درستي نبود و دست‌کم بايد بررسي مي‌شد اين يک ميليارد تومان پول از کجا به دست آمده است. نگراني ما براي انتخابات بعدي، افراد ديگري هستند که با اين ميلياردهاي سرگردان بيايند و مسير را منحرف کنند.
فرد مورد نظر براي کجا نامزد شده بود؟
جنوب خوزستان. با وجود آنکه من در دور اول رأي آورده بودم با کانديداهايي که رأي نياورده بودند جلسه گذاشتيم و دنبال ابطال انتخابات بوديم.
طرحي که از آن صحبت کرديد، الان به کجا رسيده؟
دو، سه نفري در مجلس دنبال اين طرح هستيم و مباحث مطالعاتي آن انجام شده و در صورت نهايي‌شدن بنا داريم در مجلس نهم اين طرح را پيشنهاد دهيم.