ماجرای شهادت جوانی که جنگ با فتنه گران را ناگزیر کردبعد حضرت امیر(ع) یک قرآن برداشت و آمد طرف نیروهای خود و فرمود: یک شهید می خواهم؛ چه کسی حاضر است این قرآن را در دست بگیرد و به سمت سپاه دشمن برود و آنها را برای آخرین بار به قرآن دعوت کند که بین مسلمین جنگ راه نیفتد و البته بداند که قطعاً کشته خواهد شد.
جوانی بلند شد و گفت: من حاضرم بروم.
حضرت امیر فرمود: می خواهم زمانی که قرآن را در دست گرفتی اگر دست تو را قطع کردند برنگردی و با دست دیگرت قرآن را برداری و به آنها عرضه کنی،
گفت: باشد.
بعد حضرت فرمود: می خواهم زمانی که دست دیگرت را هم قطع کردند باز هم برنگردی.
آنجا آمده است که این جوان رفت و دو دستش را قطع کردند و بعد قرآن را به دندان گرفت و با دو دست بریده رو به سپاه جمل کرد که به حق این قرآن بین مسلمانان درگیری و جنگ راه نیندازید و برای براندازی حکومت مشروع، مردم را تحریک نکنید که آنجا زدند و آن جوان را شهید کردند. به این شکل بود که حضرت امیر فرمود: الآن دیگر نبرد واجب شد و از این پس ما برای جنگیدن با اینها حجت شرعی داریم.
امام(ع) فرمود: به نام خدا شمشیرها را بکشید و به نام خدا عملیات را شروع کنید.
در این جنگ چند هزار نفر از مسلمانان و حتی اصحاب پیامبر(ص) دو طرف کشته شدند و در آخر هم این جنگ به نفع علی(ع) و جبهه حق به پایان رسید.
پس از جنگ حضرت امیر(ع) فرمود: جناب عایشه را با احترام برگردانید. در روایات آمده که جناب عایشه آنجا اظهار پشیمانی کرد و حضرت ایشان را با 40مأمور محافظ فرستادند. فقط آنجا عایشه گلایه کرد و گفت: چطور همسر پیامبر(ص) را با 40مرد نامحرم می فرستید؟
حضرت امیر(ع) فرمود: شما با چند هزار مرد نامحرم به جبهه آمدی، آنها حساب نبودند؟ با این 40 تا مشکل دارید؟ اینها خانم هستند و فقط لباس مردانه پوشیده اند .اینها نیروهای گارد ویژه امیرالمؤمنین بودند،
حضرت به آنها فرمود: مراقب جناب عایشه باشید و ایشان را با احترام کامل به مدینه برگردانید.
در صدر اسلام، بزرگان اسلام گرفتار شدند؛ کسانی که باید بارها شهید می شدند، از نزدیک ترین خویشان پیامبر(ص) بودند، از نزدیک ترین اصحاب و دوستان پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) بودند که گرفتار شدند. فتنه، نتیجه بدعت و شبهه در دین : سرچشمه های پیدایش فتنه -
1ثروت گرایی، مال پرستی و رفاه زدگی :ثروت، نه فقط زمینه و بستر فتنه را در جامعه ایجاد می‌کند ، که ازجمله مهمترین عوامل فروپاشی و اضمحلال جوامع است. حضرت رسول(ص) فرموده اند: « هر امتی بگونه ای دچار فتنه می شود، فتنه امت اسلامی هم فتنه مالی است». میزان الحکمه، حدیث 15725 بررسی تاریخی نیز نشان می دهد که منشا بسیاری از فتنه های بعد از پیامبر (ص)، ثروت گرایی، تجمل خواهی و مال پرستی بود. لذا امام علی(ع) در خطبه‌ای به مردم تذکر می‌دهند که از مستی نعمت‌ها برحذر باشند و مبادا نعمتهای فراوان موجب فتنه‌زدگی یا فتنه‌گری ایشان شود. در روایتی از حضرت رسول(ص) نقل شده است که نگرانی پیامبر(ص) درباره امت اسلامی از« فتنه خوشی بیشتر از نگرانی آن حضرت از «فتنه سختی» است.(میزان الحکمه، حدیث 15726 این آفت و مفسده در دوران کنونی نیز در سطح جامعه و در طبقات خاصی که اصطلاحا بدانها عوام جامعه اطلاق می‌گردد، قابل مشاهده است. -
2 - دینداری غیر عالمانه : به هر اندازه که تعداد ناآگاهان از حقایق دینی در جامعه افزایش یابد، به همان اندازه باید منتظر وقوع فتنه بود. دیندارانی که با انجام دادن اعمال دینی، خود را طلبکار خدا می دانند، فتنه گرانی هستند که جامعه اسلامی را به انحراف می کشانند. امام علی(ع) ارتباط میان فتنه انگیزی و ضعف در دین شناسی را چنین بیان می کند:« مردم را روزگاری رسد که در آن از قرآن جز نشان نماند و از اسلام جز نام آن. در آن روزگار بنای مسجد های آنان از بنیان آبادان است و از رستگاری ویران. ساکنان و سازندگان آن مسجدها بدترین مردم زمینند. فتنه از آنان خیزد و خطا با آنان درآویزد.
آنکه از فتنه به کنار ماند بدان بازش گردانند و آنکه از آن پس افتاد بسویش برانند».(1
3 - بدعت گذاری و شبهه افکنی در دین : یکی دیگر از سرچشمه های پیدایش فتنه، انحراف از احکام و مقررات اسلامی از طریق تحریف یا تغییر یا تغییر پاره ای از آن ها است. به تعبیر دیگر، نو گرایی بی مبنا در احکام دینی و بدعت گذاری در دین، یکی دیگر از ارکان پیدایش فتنه است. البته نیاز به توضیح ندارد که هر گونه نوآوری در دین به منزله بدعت نیست؛ بلکه بر اساس مبانی تفکر شیعی، عالمانی که از مقتضیات زمان و مکان آگاهی دارند، همواره متناسب با موضوع های جدید و بر پایه اصول و مبانی اسلامی، احکامی نو صادر می کنند و عامل زنده بودن دین و آموزه های دینی در همه زمانها و مکانها نیز همین است. اما بدعت بدین معنا است که کسی آموزه ای را وارد دین کند که هیچ اصل و اساسی در دین نداشته است.این تقابل و رویارویی ممکن است آرام آرام به فتنه ای عظیم در جامعه اسلامی بدل شود.
مگر غیر از این است که بدعت های صورت گرفته در صدر اسلام موجب شد عده بسیاری از مردم مسلمان و صحابه پیامبر ص قربه الی الله به جنایت هایی هولناک علیه خاندان پیامبر(ص) و شهدای کربلا دست بزنند؟ مگر امام باقر(ع) درباره انگیزه قاتلان حضرت حسین(ع) نفرمودند: « کل یتقربون الی الله بدمه ؛ همگی ایشان با ریختن خون امام حسین تقرب به خداوند می جستند». مگر عمربن سعد برای تحریک و تهییج سپاهیان خود به جنگ با امام حسین(ع) و یاران مظلومش، با شعار « یا خیل الله ارکی و بالجنه ابشری »،(2) دستور حمله به خیام امام حسین(ع) را صادر نکرد؟ و مگر بسیاری نیز از این فرمان با شعار الله اکبر و با عشق به خدا و پیامبر و به انگیزه تبعیت از دستورات دین، این فرمان را عملی نکردند؟ این است نتیجه ایجاد بدعت در دین!!!پی نوشتها: (1): نهج البلاغه، حکمت 369، ص426. (2): بحار الانوار، ج44،ص391، باب 37،حدیث1
۴- روابط نا سالم اقتصادی : یکی دیگر از اموری که جامعه را به سوی فتنه سوق می دهد، روابط ناسالم اقتصادی است. جامعه ای که در آن ربا خواری رواج داشته باشد، جامعه ای حرام خوار و ناسالم است. چنین جامعه ای مستعد وقوع فتنه است. پیامبر اسلام(ص) این حقیقت را این گونه بیان فرمود که امت اسلامی با تغییر نام ربا، آن را حلال می شمارند. اینان گمان می کنند خداوند الفاظ را حرام کرده است و اگر لفظ را عوض کنند، حکم نیز عوض می شود. احکام و ارزشهای الهی را ناظر به الفاظ و لغات می پندارند و نه محتوا و حقیقت. به همین دلیل با ترفندی ناآگاهانه و حیله ای سطحی نگرانه به جای کلمه ربا از الفاظی دیگر استفاده می کنند و بدین ترتیب گمان می کنند به وظیفه دینی خود عمل کرده‌اند . اگر چنین وضعی در جامعه اسلامی حاکم شود، زمینه لازم برای وقوع فتنه فراهم می گردد: فیستحلون....الربا بالبیع . امام صادق(ع) وقتی مطلع شد شخصی ربا خوار در توجیه عمل خود با تغییر نام و عنوان می گوید کار من«ربا» نیست بلکه « لباء» (در زبان عرب، نخستین شیری که مادر به فرزند می دهد) است، فرمود اگر دستم به او می رسید و توانایی لازم را داشتم، گردنش را می زدم.(میزان الحکمه،ح 7126
5- روابط ناسالم اداری و حکومتی: یکی دیگر از مسائلی که در گفتار پیامبر(ص) به عنوان زمینه ساز فتنه در حکومت اسلامی معرفی شده، روابط نا سالم میان مدیران و مردم است. وظیفه مدیران جامعه اسلامی، خدمت به مردم است و در قبال این خدمت می توانند حقوق خود را نیز از بیت المال دریافت کنند. اما همواره در هر جامعه ای عده ای هستند که می خواهند از راه‌های غیر قانونی و با تمسک به شیوه‌های شیطانی و با سوء استفاده از ضعف عقیدتی و اخلاقی برخی از مدیران اهداف خود را پیش ببرند. اینان برای حل مشکلات خود ممکن است با ترفندهای مختلف، اموالی را در اختیار مدیران قرار دهند و بدین وسیله زمینه انحراف در فکر و رفتار مدیران جامعه اسلامی را پدید آورند. ممکن است مبالغ هنگفتی را به عنوان رشوه به حاکمان تقدیم کنند.
البته روشن است که اسم آن را رشوه نمی گذارند؛ بلکه نام آن هدیه ای نا قابل از سوی فردی خیر خواه برای صرف در امور خیریه و کمک به مظلومان و فقراء خواهد بود!بر اساس گفته پیامبر اکرم(ص) اگر چنین مسئله ای در میان حاکمان اسلامی شیوع پیدا کند، باید منتظر وقوع فتنه در جامعه بود. پیامبر اکرم(ص در روزگار خویش، به شدت از گرفتار آمدن عوامل حکومت در دامن آلوده رشوه دهندگان جلوگیری می کرد.
امام علی(ع) به قاعده ای کلی در نابودی و اضمحلال جوامع پیشین اشاره می کند و می فرماید: «پیشینیان شما از این جهت به هلاکت و تباهی درافتادند که مردمان را از حقشان بازداشتند و آنان ناچار با رشوه) آن را خریدند و به شیوه ای نا درست و باطل با مردم برخورد کردند و مردم هم به آنان اقتدا کردند». همان طور که دیدیم، پیامبر اکرم(ص) در پیش بینی شرایط جامعه اسلامی پس از خود، خطاب به امام علی(ع)، روابط اداری و حکومتی مردم و حاکمان را چنین توصیف می کند؛ حاکمان و متصدیان امور، رشوه می گیرند و نام آن را هدیه می گذارند و گمان می کنند با تغییر نام، مشکل حل می شود .